Ngành cơ khí: Từng bước làm chủ công nghệ

Những năm gần đây, nhờ đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, tiếp thu và chuyển giao công nghệ, ngành cơ khí đã đạt được những thành quả đáng kể góp phần vào công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Nhiều thành tựu trong nghiên cứu ứng dụng

Đánh giá về những điểm sáng trong hoạt động khoa học và công nghệ (KH&CN) lĩnh vực cơ khí, Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc cho biết, hàng trăm chủng loại sản phẩm cơ khí chế tạo xuất phát từ kết quả của hoạt động nghiên cứu KH&CN đã được thiết kế, chế tạo thành công với giá thành cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu sản xuất, góp phần tăng tỷ lệ nội địa hóa thiết bị, giảm nhập khẩu. Một số đơn vị đã có đủ năng lực làm tổng thầu các công trình lớn hàng tỷ USD; một số sản phẩm đã đạt tiêu chuẩn chất lượng tương đương với sản phẩm nhập khẩu, đủ điều kiện xuất khẩu cạnh tranh với sản phẩm nước ngoài như hệ thống thiết bị lọc bụi tĩnh điện cho nhà máy nhiệt điện công suất 600 MW hay ở lĩnh vực bị cơ khí thủy công, đến nay, đã thực hiện trên 20 dự án thủy điện công suất lớn.

Bên cạnh đó, đối với chuyên ngành cơ khí giao thông, đã hình thành chuỗi giá trị sản xuất các linh kiện, chi tiết thiết bị hỗ trợ, lắp ráp được các loại xe buýt đến 80 chỗ chất lượng cao với tỷ lệ nội địa hóa đến 40%; mở rộng chế tạo ôtô tải nặng và xe chuyên dụng đáp ứng yêu cầu của sản xuất, phương tiện có chất lượng tương đương với các nước trong khu vực ASEAN. Trong chuyên ngành cơ khí nông nghiệp, đã tạo được nhóm sản phẩm thiết bị, máy móc, dây chuyền sản xuất chế biến phục vụ nông nghiệp như dây chuyền chế biến thức ăn chăn nuôi, chế biến tinh bột sắn, thiết kế chế tạo bơm chìm với công nghệ cao, bơm có công suất lớn đến 36.000 m3/h thay thế nhập khẩu…

Ông Đào Phan Long – Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) cơ khí Việt Nam – cho hay, trước đây, tất cả dạng kết cấu thép, thiết bị phi tiêu chuẩn của các nhà máy công nghiệp, dàn khoan dầu khí, công trình thủy điện, thủy lợi, nhà máy xi măng, hóa chất đều phải mua của nước ngoài… nhưng nay Việt Nam đã chủ động được với tỷ lệ nội địa hóa cao. Việt Nam cũng có thể đóng tàu 70.000 tấn và 105.000 tấn.

Cần tiếp sức cho DN

Hiện nay, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang mở ra những cơ hội lớn cho ngành cơ khí nhưng thách thức mang tới không hề nhỏ. Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Đỗ Phước Tống – Chủ tịch Hội DN Cơ khí – Điện TP. Hồ Chí Minh (HAMEE) – cho rằng, để thúc đẩy phát triển ngành cơ khí chế tạo trong nước, cần có các chính sách hỗ trợ DN vay vốn đầu tư vào thiết bị, máy móc, nhà xưởng sản xuất; xây dựng các chương trình hỗ trợ đổi mới công nghệ; quy hoạch, tạo điều kiện và có chế độ ưu đãi cho các DN cơ khí được vào các khu công nghiệp, cụm công nghiệp với chi phí hợp lý.

Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia phát triển nhân lực công nghiệp cơ khí; hỗ trợ kinh phí chi đào tạo nâng cao trình độ kỹ thuật kỹ sư, kỹ thuật viên các DN sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ; xây dựng cơ chế để thúc đẩy chuyển giao công nghệ và kỹ thuật từ DN FDI sang DN Việt Nam.

Mặt khác, các DN cơ khí cần chủ động cơ cấu lại sản xuất, tích cực đổi mới, nâng cao hiệu quả quản trị DN, tìm mọi cách giảm chi phí đầu vào, nâng cao năng suất, chất lượng; mở rộng thị trường, chủ động tham gia chuỗi giá trị toàn cầu; kết nối và liên kết các DN cùng ngành nghề…